- دوشنبه, ۱ مرداد ۱۴۰۳، ۰۲:۴۸ ب.ظ
در بررسی تاریخ اسلام و قیام‌های متعدد پس از واقعه کربلا، یکی از نکات مهم، مخالفت امام سجاد (علیه‌السلام) با قیام مختار ثقفی است. این موضوع از دیدگاه‌های مختلف قابل بررسی است که در ادامه به برخی از دلایل اصلی این مخالفت اشاره می‌کنیم:
1. **محافظت از شیعه و اهل بیت**: یکی از دلایل اصلی مخالفت امام سجاد (ع) با قیام مختار، حفظ جان و امنیت شیعیان و اهل بیت بود. در آن زمان، شیعیان تحت فشار شدید دستگاه خلافت اموی بودند و هرگونه حرکت مسلحانه می‌توانست بهانه‌ای برای سرکوب بیشتر آنها فراهم کند.
2. **رویکرد مسالمت‌آمیز**: امام سجاد (ع) پس از واقعه عاشورا، راهبردی مسالمت‌آمیز و فرهنگی را برای حفظ و ترویج آموزه‌های اهل بیت برگزیدند. ایشان با دعاها و مناجات‌های عمیق خود، تلاش کردند تا پیام اهل بیت را از طریق روش‌های غیرمستقیم به مردم منتقل کنند. قیام مسلحانه مختار، با این رویکرد همخوانی نداشت.
3. **موقعیت سیاسی و اجتماعی**: در آن زمان، وضعیت سیاسی و اجتماعی بسیار پیچیده و ناپایدار بود. هرگونه قیام مسلحانه، می‌توانست به ایجاد هرج و مرج و ناامنی بیشتر منجر شود. امام سجاد (ع) با درک این شرایط، از هر گونه اقدام نظامی که ممکن بود به ضرر جامعه اسلامی تمام شود، پرهیز کردند.
4. **شک و تردید در نیت مختار**: برخی از مورخان بر این باورند که امام سجاد (ع) به نیت واقعی مختار در قیامش شک داشتند. هرچند مختار ادعای انتقام‌گیری برای خون امام حسین (ع) و یارانش را داشت، اما برخی معتقدند که او به دنبال منافع شخصی و قدرت‌طلبی بود.
5. **حفظ وحدت اسلامی**: امام سجاد (ع) همواره بر حفظ وحدت امت اسلامی تاکید داشتند. ایشان نگران بودند که قیام مختار، باعث ایجاد تفرقه و شکاف‌های عمیق‌تری در جامعه اسلامی شود و مسلمانان را بیش از پیش از هم دور کند.
6. **عدم تایید الهی**: از دیدگاه امام سجاد (ع)، هرگونه قیامی باید از تأیید الهی و اذن امام معصوم برخوردار باشد. به نظر می‌رسد که قیام مختار فاقد این تایید الهی بوده و به همین دلیل امام سجاد (ع) با آن مخالفت کردند.
به طور کلی، مخالفت امام سجاد (ع) با قیام مختار ناشی از نگرانی‌های عمیق نسبت به امنیت و وحدت جامعه اسلامی، شک و تردید در نیت مختار، و رویکرد مسالمت‌آمیز ایشان بود. این نگرش نشان‌دهنده بصیرت و دوراندیشی امام سجاد (ع) در حفظ مکتب اهل بیت و جامعه اسلامی در شرایط دشوار آن زمان است.
