- چهارشنبه, ۲۴ شهریور ۱۴۰۰، ۱۲:۴۳ ب.ظ
تابش : تابنده – تابان –تابندگی // تصویر : تصاویر –مصور – تصور – صورت
جمع : جامعه – اجتماع – مجموع – جمعیت – جامع / حاصل : تحصیل –
محصول – محصل حصول
حفظ : حافظ – محفوظ – محافظ – محفظه / حس : حساس – محسوس – احساس
حرکت : حرکات : محرک – تحریک – تحرک – متحرک/ خبر : اخبار – مخبر – مخابره- مخابرات
زحمت : مزاحم – مزاحمت – زحمات / سفر : مسافر – مسافرت
شغل : شاغل – مشغول – اشتغال – مشاغل / علم : عالم – معلوم – تعلیم – تعلم – معلم/علوم
فکر : افکار – متفکر – فکور – تفکر / / قصد : قاصد – مقصود – مقصد
کتاب : مکتوب – کاتب – مکتب / کشف : کاشف – اکتشاف – مکتشف
اشتیاق : شوق – مشتاق – مشوق – تشویق / میلاد : مولود – ولد – ولادت
میراث : ارث – وارث – وراثت – ورثه / نظم : ناظم – منظم – تنظیم
جز : اجزا – مجزا / حق : حقیقت – حقایق – حقوق –حقانیت –تحقیق
اساس : تاسیس – موسس – موسسه
کلمات هم خانواده درس بنویسیم چهارم ابتدایی:
محل و محله – احترام و محترم
فعال و فعالیت – طفل و اطفال
ولی و اولیا – فکر و افکار
مدرسه و مدارس – حال و احوال
معروف و معرف – صلح و مصالحه
محیط و احاطه – اختراع و مخترع
حفظ ، حافظ ، محافظ و محافظت
نظم ، ناظم ، منظم و تنظیم
عجیب و عجایب – خارج ، خروج و مخرج
عدل ، عادل و عدالت
مسئله و مسائل – لحظه و لحظات
ضعیف ، ضعف و ضعفا
شجاع و شجاعت – مرمت و ترمیم
صدمه و صدمات – معالجه و علاج
هاجر ، مهاجر و هجرت – منتظر و انتظار
غروب ، غرب و مغرب
نکته :
کلمات هم خانواده درعربی از نظر معنی به هم نزدیک هستند و دربیش تر مواقع سه حرف مشترک دارند .
کلمات هم خانواده در فارسی :
ملاک هم خانواده بودن در فارسی بن ماضی و مضارع است .
کلمه هایی که بن ماضی و مضارع یکسانی داشته باشند با هم هم خانواده هستند .
مانند :
دانش – دانا – دانشمند – دانا و نکته دان
نکته :
بعضی از هم خانواده ها درزبان فارسی بن فعلی ندارند .
مانند :
گل زار – گلستان – گل خو – گلدان – گلنوش – و گل رخ
هنرور – هنرمند – هنر دوست – هنری و باهنر
بن فعل :
به جز ثابت و اصلی فعل که مفهوم انجام کار یا روی دادن حالتی را بیان کند بن فعل گویند .هرفعل دارای دوریشه یا بن است که عبارتند از :
بن ماضی :
برای پیدا کردن بن ماضی باید تصور کنیم که آن فعل دیروز انجام شده است .سپس شناسه را از آخر آن فعل حذف می کنیم و به باقی مانده ی کلمه بن ماضی می گویند :
می روی __________ من دیروز رفتم .( م را حذف می کنیم .____ رفت ( بن ماضی )
می زنی_______ من دیروز علی را زدم ( م را حذف می کینم ) _____ زد ( بن ماضی )
بن مضارع :
برای پیدا کردن بن مضارع آن فعل را به صورت امری یا دستوری بیان می کینم سپس حرف ( ب ) را از ابتدا بر می داریم . به آن چه باقی می ماند بن مضارع می گویند.
می خوانند _____ بخوان ( ب را حذف می کینم ) خوان ( بن مضارع )
می گویند ________ بگو ( ب را حذف می کینم ) گو ( بن مضارع )
مخالف کلمات ( متضاد ) / هم خانواده ی کلمات مترادف کلمات( هم معنی )
مخالف کلمات ( متضاد )
هنرمند = بی هنر/آمدن = رفتن /ارزان = گران / بی نیاز = نیازمند
پست = بلند / تاریک = روشن / ضعیف = قوی / کم هوش = باهوش /غمگین = شادمان / / ناتوان =توانا/
شب = روز / بالا = پایین / زشت = زیبا /جوان = پیر / خشک = خیس/
خنده = گریه / خوبی = بدی / ترسو = دلیر / محروم = بهره مند / خندان = گریان /
دیر = زود / راست = دروغ / روزانه = شبانه / روشنایی = تاریکی / سیاه = سفید/
گرم = سرد / ناشناخته = آشنا / بیگانه = آشنا / ویران = آباد / کم = زیاد/
زندگی = مرگ / آغاز = پایان / جنگ = صلح / آسان = دشوار / ثروتمند = فقیر/
به آرامی = به تندی/ ناپسند = پسندیده / خیر = شر / ناجوانمرد = جوانمرد / بگو = نگو/
تند = آرام / سیراب = تشنه / کوتاه = بلند / کهنه = بلند / جدید = کهنه/
دشمنان = دوستان / جانور اهلی = جانور وحشی / خشک : خیس / گفت : نگفت آشنا : نا شناس/
مترادف کلمات.( هم معنی )
آخر: پایان- سرانجام / ابتداء : اول – آغاز / کاهل : تنبل -سست
آرامگاه : قبر- گور / ابله : نادان – بی خرد / ثروت : مال – دارایی
آشکار : نمایان –پدیدار / پاییز : خزان – برگ ریزان / حرفه : پیشه – شغل
آغاز : شروع – ابتداء / تبسم : خنده – لبخند / دانا : دانشمند -عالم
آموزگار: معلم –استاد / تصور : اندیشه – خیال / ماجرا : پیشامد – حادثه
آهسته –آرام – یواش / دانه : بذر – تخم / صریح : آشکار – روشن
جمع : گروه – دسته / پایه : اساس – بنیاد / آیین : دین – مذهب
جاهل : نادان – بی عقل / آرمان : امید – آرزو / پروا : ترس -هراس
آهنگ : صدا – آواز / بچه : کودک –طفل / بسیار : زیاد – فراوان
بامداد : صبح – سحر / دلیر : شجاع – بی باک / راز : سر – رمز
کهنسال : پیر – سالخورده / دیار : سرزمین – مرزوبوم / تحفه : ارمغان – سوغات
اجر : مزد –پاداش/ ثمره : میوه – نتیجه / بدرود : وداع – خدا حافظ