- شنبه, ۳۱ خرداد ۱۳۹۹، ۰۵:۵۷ ب.ظ
شاهنامه اثر حکیم ابوالقاسم فردوسی طوسی، حماسهای منظوم بر وزن «فَعولُن فعولن فعولن فَعَلْ/ فَعولْ»، در بحرِ مُتَقارِبِ مثمَّنِ محذوف، بر حسب دست نویسهای مو جود مشتمل بر در حدود ۵۰٬۰۰۰ بیت تا در حدود ۶۱٬۰۰۰ بیت و یکیاز پهناورترین و پر رنگترین سرودههای حماسیِ دنیا میباشد که سرایش آن دستآوردِ دست کم سی سال عملِ پیوستهٔ این حرفسرای نام دار اهل ایران میباشد. مورد این شاهکار ادبی، افسانهها و مورخ جمهوری اسلامی ایران از مقدمه تا حملهٔ عربها به جمهوری اسلامی ایران در سدهٔ هفتم میلادی میباشد ( شاهنامه از سه بخش اسطوره ، پهلوانی و تاریخی درست شده میباشد ) که در چهار دودمان پادشاهیِ پیشدادیان، کیانیان، اشکانیان و ساسانیان گنجانده می گردد.
وقتی که لهجهِ علم و ادبیات در جمهوری اسلامی ایران گویش عربی بود، فردوسی، با سرودن شاهنامه با خصوصیتهای انگیزهمندی که داشت، گویش پارسی را زنده و استوار کرد. یکی بنمایههای مهمی که فردوسی برای سرودن شاهنامه از آن بهره برد، شاهنامهٔ ابومنصوری بود. شاهنامه نفوذ اکثری در سمتگیری تمدن فارسی و نیز رفلکسهای شکوهمندی در ادبیات دنیا داشتهمیباشد و شاعران بزرگی مانند گوته و ویکتور هوگو از آن به خیر و خوبی حافظه کردهاند.
شاهنامه پهناورترین کتاب به گویش پارسی میباشد که در همگی جای دنیا گزینه دقت قرار گرفته و به اکثری از لهجههای زندهٔ دنیا برگردان شده است. اول توشه در سال ۶۰۱ شمسی، بُنداری اصفهانی شاهنامه را به لهجه عربی برگرداند و بعداز آن برگردانهای دیگری از این اثر، ازجمله برگردانِ ژول مُل به فرانسوی، انجام گرفت.
فردوسی وقتی شاهنامه را سرود که گویش پارسی در گیر داد و فریاد بود، و وی از به یادماندنی شدن این جنجال و افزونیِ آن دوری کرد. فردوسی در سرودن شاهنامه اضافه از پارسی سره سود کرده و شمار کلمه و واژههای عربی در شاهنامه فقط ۸۶۵ کلمه میباشد.
۲ اسفندماه ۱۳۸۸ آخر هزارهٔ سرایش شاهنامه بود. جشن و پای کوبی جهانیِ هزارهٔ شاهنامه، با بودنِ نمایندهٔ ۱۹۲ سرزمین متعلق به یونسکو در پاریس، فرانسه در بنای این نهادِ جهانی با همیاری بنیاد فردوسی برگزار شد. همچنین، دین تکریم هزارهٔ شاهنامه در کشورهای متفاوت به عذروبهانهٔ تثبیت آن در یونسکو ازجمله برلین، آلمان برگزار شد.اینک دیرینترین شاهنامه دستنویس جانور شاهنامه فلورانس ۶۱۴ هجری می باشد.