- سه شنبه, ۲ ارديبهشت ۱۳۹۹، ۰۲:۴۵ ب.ظ
اسم های اصیل کردی
ئاڵێ /دختر موی بور ئالا /بیرق/، درفش/لوا
ئالان /اسم حیطه ای بسیار مهم درکردستان کشور ایران سردشت
ئاسکی/از کلمه \"ئاسک\" به مفهوم آهو
ئاونگ /شبنم
باژیلان
به‌یان /صبح زود/سپیده دم/کاریوه
به‌فرین /برفی
به‌ناز /نازدار
بیریوان /
بیخال /اسم ابشاری درکردستان عراق
برنا /قشنگ/ خوشکل
چاوجوان /زیباچشم
چاوره‌ش /سیه‌دیده
چنور /اسم گلی خوشبو
چرو /غنچه
چیمه‌ن /سبزه و طبیعت
چوپی /نوعی رقص کردی
دیلان /نوعی رقص کردی
دلنیا /دلگرم و مطمئن
دلووان /کریم و مهربان
دیانا /اسم شهری در کردستان عراق/ اسم خدای مصریان
دیمه‌ن /دیده‌انداز
ئه‌سرین /اشک
ئه‌ستێ
ئه‌ستیره /ستاره
ئه‌وین /مهر/ علاقه
فرمیسک /اشک
فینک /خنک و دلچسب
گه‌لاویژ /ستاره شباهنگ
گولاله /لاله
گزنگ /پرتو خورشید
ژینو
ژیار
کالێ /دختر دیده آبی رنگ با گیسوان طلایی
کانی /چشمه
که‌ژال /آهو، سیرتکامل‌ای از کلمه خه‌زال/غزال
کویستان /کوهستان
کوردستان /کردستان
میدیا /میهن ماد
مه‌هاباد /مهاباد/ شهر بسیار خوشگل در کردستان کشور‌ایران
نالین
ناسکی/زریف
ناسکول
خیر‌شمیل /با کرشمه
خیر‌رمین /دلپذیر/ کریم ومهربان
خیر‌خشین /مرتب/ دارنده نقش و نگار
نیاز /دعا/ احتیاج
نیان /لطیف/ دلپذیر
نیشتمان /کشور/ مام مترادف و هم معنی میدهد
په‌ریخان
پرشنگ /پرتو/
رازان
روژ /خورشید
روژین /خوروَش
روناک /روشنا
ریژنه /باران شدید در هنگام آفتاب
سازان
سه‌یران
سه‌ما /رقص/ سماع
سکالا
سروشت /طبیعت
سروه /باد‌ملایم
ستران
سوزان
سوکار /اسم کوهستانی در کردستان
شیلان /نسترن
شلیر /. سوسن/. لاله
شوخان /شوخ و شنگ
شنو/اشنویه
شنه /باد‌ملایم آهسته و دلپذیر بهاری
شه‌پول /موج، آبخیز
شه‌مام
تانیا
ته‌لار
ته‌نیا /صرفا
تریفه /نوروروشنایی مهتاب
تیروژ /پرتو خورشید
تارا /ستاره، پارچه نازک وعمدتا قرمز‌رنگ بر رمز عروس در کردستان
ڤیان /عشق و علاقه
خه‌زال/غزال
خه‌زیم
خوزگه /امید/ حسرت
خوناو /باران آرام و دلپذیر
زه‌ینو /زینب
زین /اسم دختری در یک کدام از روایت های عاشقانه کردی
هانا
هاوین /ازماه های سال
هه‌لاله/لاله/اسم گلی در طبیعت
هیرو /گل ختمی/گلی از گلهای کوهستان های کردستان
گلاویز/ازماه های کردی و فصلی بسیار قشنگ/همسر یکی‌از سرداران کرد
ئابا:پدران/اجداد
ئابتین:اسم بابا فریدون
ئابرا:اخوی وسیع
ئابیستا:ئه ویستا/کتاب اسمانی زرتشت
ئاپولو:خدای هنر در کشور ایران باستان
ئاتبین:اسم بابا فریدون
ئاترو:اتشین
ئاتروپات:اسم سرداری در حین حمله اسکندر
ئاتروسا:مانند اتش
ئاتلیا:اسم یکی‌از شهرهای ماد باستان
ئاتور:اتش
ئاتوربان:اتشبان
ئاتوسا:اسم یک کدام از شاهزادگان کرد ماتیانی در سال ۷۱۶ پیشین از تولد
ئاتوی:اسم یک کدام از سرداران ماد
ئاته ر:اتش
ئادان:زمین حاصلخیز
ئادو:خدای باد در کشور ایران باستان
ئاده م:بشر خوب
ئارا:ارایش
ئاراد:اسم فرشته ای میباشد در کیش زرتشت
ئارارات:کوهی از سلسله جبال زاگرس
ئاراز:اشک دیده/یکی‌از سرداران کرد زعفرانلو/رودخانه ای فی مابین شوروی و کشور‌ایران
ئارازیاش:اسم شهری باستانی
ئاراس :ئاراز
ئاراسپاس:از بزرگان ماد و دربان محل پرستش پانته آ
ئاراسته:ارایش گردیده چیزی را به کسی متوجه کردن
ئاراسته:قشنگ
ئارام:ارام/ارامش
ئارامیش:ابریشم
ئاران:دشت پهناور/حیطه ای در اذربایجان شوروی/اسم ناحیه ای باستانی
ئارباس:کورد/لقبی میباشد که یونانیان به کیقباد دادند
ئارباکو:از سرداران ماد
ئارخه یان:مطمئن اسوده
ئاردا:اسم فرشتهای در ایین زرتشت
ئاردو:از اسامی باستانی ایرانیان
ئاردهلان:اسم دیرین ولایت کردستان
ئارده و:په پوله
ئارزو:ارزو
ئارش:پسر اروین از شاهزادگان کیانی/ارش کمانگیر دارای اسم و رسم/مضمون
ئارشام:ارشام از بزرگان ماد
ئارشو:اسم یک کدام از سرداران ماد
ئارشین:پهلوان باستانی
ئارمان:انگیزه ارمان
ئارمین:اسم پسر کیقباد/ارام دریافت کردن
ئارمینا:ئارمین
ئارنا:اریایی نژاد
ئاروا:فرشته ای از ایین زرتشت
ئاروان:زاد هجرت/بار/اذوقه
ئاروین:ازمون/تجربه از شاهزادگان کیان
ئاره به با:اسم کوهی مشهور در بانه
ئاره ز و :ارزو
ئاریا:اقوام سپید پوست
ئاریارات:اسم فرمان روا باستانی
ئاریاس:اسم یکی‌از فر مانروایان ماد
ئاریام:اهل ایران اریا
ئاریان:اریایی ها/اسم روستایی
ئاریو برزین:سردار دلیر کرد که در قبال یورش اسکندر مدتها پایداری کرد
ئاریتما:اسم یکی‌از سرداران ماد
ئاریز:کوهی میباشد در نزدیکی سنندج/اسم گلی
ئارین:نژاد هند و ارو پایی
ئارینا:نژاد اریا
ئازا:بی باک
ئازاد:وارسته
ئازاده:اصیل /وارسته
ئازادان:اسم یکی‌از بزرگان عصر ساسانی
ئازر:اسم سابق کوهستان ساسون در ترکیه
ئازرم:حجب / رودربایسی
ئازور:کوهی در حوالی در یاچه وان ترکیه که اینک ساسون اسم داراست
ئازیتا:دختر فرمان روا ماد/مامان کورش
ئازین:زینت
ئاژال:سبزه/ گیاه
ئاژه نگ:اسم درختی
ئاژین:ریز/جاری ساختن
ئاسا:بی آلایش / عادی/مانند
ئاسالان:بهاران
ئاسایش:راحتی
ئاسک:اهو/اسکه
ئاسکول:غزال
ئاسکه:اهو
ئاسکی:اهو
ئاسو:آسمان
چیروک/افسانه/قصه به لهجه شیرین کردی
آریوان /اسم فامیل ای در قوم و قبیله ماد
چیاکو/کوه بلن
پشیو/پریشان هم اکنون
میشواک/حیطه ای در کردستان
تالان/زیبائی محسورکننده
پاریز/حفظ کننده/پاسبان
باشیلا/دلداده/سرگشته
پرسیار/جویا
بریار/قول
میدیا/اهل خاندان کرد
آوان/سرسبزی /شادابی
آروکو/اسم یکی از ازسرداران کردستان
چاوش/اوازخوان
چرو/اسم درختی
آلانه/شاهین/نوعی پرنده
چیمن/خرمی وابادانی
دیا/بینائی و نورچشم
رای ها/دلپذیر/خوشمزه
آریاس/اسم یک کدام از شاهان ولایات ماد
ئارارات/ آرارات/ اسم کوهی در کردستان ترکیه/ پسر
ئاران/ آران/ قشلاق/ پسر
ئاراس/ آراس/ رود ارس/ پسر
ئارمین/ آرمین/ اسم پسر کیقباد منسوب به آهسته/ پسر
ئاریان/ آریان/ آریایی/ پسر
ئارینا/ آرینا/ آریایی نژاد/ دختر
ئاساره/ آساره/ ستاره/ صرفا درکردی ایلامی ترویج دارااست./ دختر
ئاسکول/ آسکل/ نوپا آهو. در کردی ایلامی بدان آسک می‌گویند./ دختر
ئاسمین/ آسمین/ یاسمن/ دختر
ئاسو/ آس/ اسمان. در کردی ایلامی به طور ئاسوو( آسو) کاربرد داراست./ همگانی( پسر و دختر)
ئاکام/ آکام/ انجام/ پسر
ئاکوو/ آکو/ کوه وسیع. قله ی کوه/ پسر
ئاگرین/ آگرین/ آتشین. کنایه از بشر شجاع/ پسر
ئالان/ آلان/ حوزه ای در کردستان/ دختر
ئامیار/ آمیار/ همدم و یار و همدم. در کردی ایلامی هاویار گفته می‌شود./ پسر
ئاوات/ آوات/ امید/ همگانی
ئایرین/ آیرین/ آتشین/ دختر
ئه ر آبادی لان/ اردلان/ اسم کهن کردستان/ پسر
ئه سرین/ منسوب به اشک/ دختر
ئه وین/ اوین/ علاقه/ دختر
باشوان/ باشوان/ اسم کوهی در بانه/ پسر
باوان/ باوان/ منزل ی پدری/ دختر
بریا/ بریا / کاشکی / پسر
بوران/ بوران / توفان / همگانی
بووژان/ بوژان / بالیدن و نمو کردن. اسم روستایی در ایلام/ دختر
بیخه وش/ بیخوش / ناب و خالص . کردی باشووری/ دختر
بیری / بیری/ شیردوش / دختر
بیگه رد/ بگرد / بی عیب / همگانی
به رزان / برزان / بلندی / پسر
به رکاو/ برکاو / دامنه ی کوه / پسر
به فراو/ بفراو / آب برف ذوب گردیده . کنایه از زلالی و عصمت و طهارت/ دختر
به فرین/ بفرین / برفی. کنایه از سفیدی و طهارت/ دختر
به ناز / بناز / نازنین / دختر
به یان / بیان / سپیده دم. صبح زود / پسر
به یانه / بیانه / میوه ی به / دختر
پاکو / تمیز / جور گیاه بسته نشده / پسر
پشکو / پشک / اخگر/ پسر
پیشه وا / پیشوا / رهبر/ پسر
په پرووک / پپروک / شکوفه. صرفا در کردی ایلامی اشاعه دارااست./ دختر
په رژان/ پرژان / فعالیت / دختر
په ره نگ / پرنگ / گوشواره / دختر
په ژاره / پژاره / نگرانی / همگانی
په ژماره / پژماره / اندیشه و خیال و خاطر . فقط در کردی ایلامی کاربرد داراست. / همگانی
په شیو / پشیو / افسرده / همگانی
ماران:ییلاقی در اورامان
مارتیا:اسم سردار ایلامی طبق نبشته سنگ بیستون
ماردین:اسم حوزه وشهری در ترکیه
ماریا:پهلوانان و جنگاوران فامیل میتانی کرد را ماریا می گفتند
مارین:اسم گیاهی که تنها در کوهستان ها میروید
ما رینه:یک کدام از اثار باسنانی در ترکیه
ما زیار:سردار ماد در لشکر کورش
ما ژ قریه ک:اسم نبی اهل ایران در عصر ساسانی
ماسا:ماه اسا
مامز:اهو
مانا:اسم دولتی در ماد/ اسم پروردگار پهناور
ما تازه شا:اب میل کردن/ما نوش
ماندانا:دختر اژ رویت کرد هاک که مادرش کورش بود
ما نوش:ماه نوش
حرفه ای و:صورت همچون ماه
ماه شه ره ف:ماهشرف/ اسم همسر خسرو خان والی اردلان که شعر سرا بر جسته ای نیز بود
ما هور:تابناک
مر وا ری:مروارید/سنگی میباشد قیمتی
مروف:آدم
مزدا:پهناور
گیسو ژده:نوید/مژده
مه ترا:باران
مه ر جان:سنگی قیمتی سرخ رنگ
مه ر دو خ:خدای باستانی بابل
مه رینا:اسم روستایی
منیژه:محراب
منو چهر:پیشداوری
مژ گان:مژگان خبر
مه رام:انگیزه / غرض
مه ستانه:راز خو ش
مه ژیر:مهاجر
مه ستور:مست دارنده خجالت و حجب و حیا
مه کین:دوستداشتنی/با نمک
مه لان:لبریز نده
مه جدید شان:اسم حاکمی که از طرف کیخسرو منصوب گردیده
مه ها:وسیع/ عظیم
مه هتاب:مهتاب
مه هشید:مهتاب
مه هناز:مهناز
مه هین:پهناور
مه یلان:ارزو
میترا:الهه پیمان /نور و روشنایی در دادستانی
میخه ک:میخک
مید یا این که:راز زمین ماد و اسم سلسله ماد
تولد: علم اموز /شاگرد/ولادت
میهران:مالک فضل و ادب و کمالات
ناری:اسم خیس ا خیر ای
نا دورویی:قاصد/ پیک
نازار:مالامال ناز
نا زاف:شاداب
ناز په ری:اسم بهرام گور
نازدار:هر که نازش خریدار داراست
نا ز نین:دلربا
نازی:نازنین
نا زیلا:ناز یلی
نا سکی:نازک
نا سیار:اشنا
نانا:خدای نزاع میان اقوام باستانی
نا هید:گیاهی مانند ستاره /ستاره
نشتمان:وطن
تازه شان:جدید شیدن
نوش ئا فه رین:نوشافرین
نگین:اقبال /اقبال/نگین
نگار:بت/معشوق
تازه شیار:تازه شاننده
جدید شین:گوارا/جدید شیدن
تازه شینه:گوارا
تازه و سه ر:تازه یسنده
خیر به ز:خستگی ناپذیر
خیر برنده وان:شکار‌کننده
خیر خشین:لبریز نقش و نگار
خیر رمین:رعنا قامت
خیر ر گس:گل نر گس
خیر سا:زمین و محل افتاب نگیر
خیر سته ره ن:اسم گلی
خیر سرین:گل نسرین
خیر شمیل:دلربا/خوش اندام
خیر کیسا:چنگ زن و موسیقی دان خسرو پرویز
خیر مام:نهال
خیر به ر:نو رسیده
خیر و رو ز:اولیه روز بهاری/عید نوروز
نیار:هنر پیشه
نیاز:انگیزه
نیان:غرس کردن/نهادن
نیر گس:اسم گلی نیلی رنگ
نیشا:نماد
نیکسار:اسم حیطه ای در حوالی سیواس ترکیه
نیگار:بت/ دوست داشتن
نیلو فه ر:اسم گلی میباشد نیلی رنگ
نیلو: به عبارتی نیلو فر میباشد از روی دوست داشتن می گو یند
باد ملایم:باد/ اسم بادی میباشد بهاری
نوید:مژده
ورشه:درخشش /درخشان
و خیر و شه:بنفشه
وه ر زیا:پهناور
و نار:اماده /فراهم
ویان:دلربا
ویدا:اشکار/هویدا
ها فال:رفیق
هانه:چشمه
هاوار:اسم کوه دماوند در اویستا
ها و ری:یار و همدم / دوست
ها وتا:هما نند/مانند
ها وژین:همراه /همزیست
ها و یاور:پشتوانه یکدیگر
ها یا این که:اگاه
همایون:خوش یمن/ معشوقه همای
هو ریان:قوم ای از قبایل کرد
هو زان:دانشمند
هو شه نگ:هو شنگ
هو گر:ساعی/آرزو وار
هو مان:صاحب و مالک /پروردگار
هو نیا:شعر
هه ر زا:اسم قوم و قبیله ای در کردستان ق م
هه ر سین:اسم شهری در در کردستان کشور‌ایران
هه ژار:بینوا/تهیدست
هه ژیر:خوشگل / رند
هه ستا:خویشاوندان ای از کردها ق م
هه لابه لا له:گل لاله
هه کناره ست:شعر منظم دارنده وزن
هه لکه وت:اتفاق افتاد
هه لگورد:کوهی در کردستان
هه لمه ت:حمله / یورش/اسم فرمانده ای کرد
هه لو:عقاب/ پرنده شکاری
هه نار:انار
هه نگا مه:از اسامی کردی که در کرمانشان و اورامانات رایج میباشد
هیدی:شکیبا
هیرا:بزرگ/پهناور
هیمن:هیمن
هینا:حرفه ای/امو زش چشم
هیژان:سزاوار/ارجمند
هیوا:آرزو
یادگار:یادگار
یاران:دوستان عزیز/ رفقا
یاسا:ضابطه/طریق
یا این که سه مه ن:یا این که سمن
یا این که وه ر:دوست /پشتیبان
یه کد ل:دوست/راستین
یه گا خیر:خاص
یه لدا:دراز/ شب چله
یه مان:جسور
فردین:دارای ایین زرتشت
فرشاد:فرشاد
فرمسک:اشک
فروهر:روح /جاویدان
فریا:به یاری وصال
فریدون:قهرمان با ستانی اقوام اهل ایران
فر مسک:اشک
فریشته:پری
فریناز:مالامال یناز
فه رامرز:اسم پسر رستم
فه را خیر ک:اسم مامان فریدون
فه ر زاد:فرزاد
فه ر زا خیر:فه رزان
فه ر زین:وزیر درباری شطرنج
فه ر شید:فرشید
فه رهاد:فر هاد قهرمان شیرین و فر هاد
فه ریبا:فریبنده
فه ریبو ر ز:نامی برای پسران
فه ریکه:سبزه نرسیده
فیان:خجالت اور
فه هیمه:عاقل
فریبو ر ز:اسم سرداری
قا ره مان:قهرمان
قاسپه:اواز کبک
قومری:اسم پرنده ای میباشد
قه ند یل:اسم کوهی/لوستر
کا بان:کد بانو
کا را کو:اسم ایالتی ار بستگان ماد
فعالیت دوخ:نامی برای قبیله کرد
کا رزان:عالم/عاقل
کاروان:کا ر وان
کا ر و س:گیاهی خو شبو
کاله:تازه ر س
کا مران:خو شبخت
کا مره وا:کا میاب
کا میاب:کا مروا
کا میار:ارزو مند
کانی:چشمه
کاوه:کاوه منسوب به کاوه اهنگر
کا وان:انقلاب پهناور /سخره سنگی
کا ویار:کو هنورد/دربان کوه
کریشه:نوعی پارچه
کلارا:اسم کوهی در نزدیکی پنجوین عراق
کو چه ر:مهاجر
کوردستان:اسم سرزمینی رویایی که مهد فرهنگ وتمدن میباشد
کوردو:اسم باستانی در باره کردها
کورده:خطاب به یک کرد
کوسار:کوهستان
کو یاروهمدم:یاور هجرت در کوه
که ژال:قشنگ/قشنگ روی
که ژان:کوهها
که ژو:سپید پوست
که ژین:ابریشم
که او:کوه برفی
که و هم پا:پشتوانه و دربان
که هیا:ارباب
که یا این که نوش:کیانوش
کیا:شاه با توان
کی وار:گیاه خاردار
که یوان:ستاره زحل
کیو سان:کو هستان
کیو مه رز:کنیه ارش پهلوان نام دار
کیو مه رس:اسم اولیه سلطان پیشدادی کرد
گزینگ:اخرین و اولی زرده افتاب/اسم اتشکده پهناور کردها
گزیزه:نوعی گل
گلاله:طرح /نقشه
گلیار:گل انار
گو وه ند:شعف /عروسی
گو قریه رز:اسم یک کدام از فرزندان کاوه اهنگر
گوران:اسم یک کدام از طوایف کرد
گولاله:اسم گلی
گولارا:گل ارا
گو لان:گلها/اولیه ماه بهاری در کردی
گو لباخ:گل باغچه
گو کناره هار:گل فصل بهار
گو لچه ن:گل انار
گو لپه ر:گل مالامال
لاوین:خاندان ای از کردها/مهرورزی دهنده
لیلا:دختر کیقباد که در ۳ سالگی مرد
لیو ال:لب لعل
سابان:نماد/آشنایی روش
ساتا:اسم یکی‌از سرداران ماد
ساران:سران/امرا
سارم:نامی برای مردان
سارمه:گل زردرنگ در فصل‌پاییز و فصل بهار
سارو:سردار کرد در زمان پادشاه اسماعیلنام پرنده ای میباشد
ساریسا:اسم شهری باستانی
ساسان:بنیانگذار سلسله ساسانیان
ساسون:اسم امارتی کردنشین در بتلیس/نام کوهی در ترکیه
ساکو:معمولی/یکسان
ساکار:معمولی /بی دورویی
ساکا:یک کدام از قباد
سه فین:کشتی
ساگار:یکی‌از طوایف کرد سوبار
سالار:سالار بن ماملان از امرای کرد/پیشرو
سامان:میزان دارایی/منزه و صاف
سا مره ند:اسم کوهی در مهاباد
سامه:عهدوپیمان
سا مینه:نام فامیل ای از اکراد بود
سانا:اسان/ سهل و آسان
سا نیار:اسم فامیل ای از اکراد
ساوا:نوزاد /کودک کوچک
سپیده:سپید/سپیده
ستیره:ستاره
سه ردار:فرمانده
طوطیا:گردن بند طلا و جواهرات وجواهر
سروش:آهنگ/اهنگ سرود
سروه:باد ملایم/زمزمه
سره وان:ارامش
سریوه:سرود/باد ملایم
سکالا:گلایه
سمکو:رییس ایل شکاک/اسماعیل اقای سمکو
سنور:مرز/سرحد
سه تازه بر:درخت سنوبر
سوسه ن:سوسن
سودابه:همسر کیکاووس
سوران:گویش ای از گویش کردی
سورمه:سورمه دیده/نامی دخترانه
سوزه:باد خنک
سوسه ن:اسم گلی میباشد
سو شیا ن:موعد آیین زرتشت
سو دروغ:ابشار
سولان:اسم گلی
سوما:نوروفروغ
سو هه یل:اسم ستاره ای
سو یند:عهد/سو گند
سه ر به رز:راز بلند
سه تیا:عالم/ زمان
سه ر به رز:متشخص/با افتخار
سه ر به ست:ازاد /وارسته
سه ر په ل:فرمانده
سه ر چل:شاخه نازک
سه ردار:پهناور
سه ر آبادی م:هنگام/لحظه
سه ر سه و ز:خوش ا ب و هوا
سه ر کاو:فرمانده /فراز کوه
سه ر که وت:مسن و ز/ موی فق
سه ر گول:شایسته ترین از هر چیزی/ رمز سبد
سه ر مه ست:بشاش/سرخوش
سه رو:سرو تازه عی درخت
سه روک:رهبر
سه روناز:سرو ناز
سه روه ش:بشاش مان
سه روین:رو خصوصی/راز پوش زنانه
سه مه ن:گل یاس/بت
سه مه ند:اسب رنگ زرد
سه ناز:بندر خوش اب و. هوا
سه وین:روسری
سه هند:اسم کوهی در اذر بایجان
سه یران:سیران/ پیکنیک
سه یفان:شکار‌چی
سی وان:اسم کوهی
سیا مه ک:اسم یکی بزرگان
سیا مه ند:سیا مند
سیبار:اسم قلعه ای
سیروان:اسم دهی در کردستان
سیمین:زرین
سینا:نامی برای مردان
سیما:رخسار
به روزی:به روزی
سعید:خوشبخت
سمیرا:ساه رخسار
شاباز:گشوده شکاری
شا په ر:مالامال پهناور پرنده ها
شا خه وان:کو هنورد
شور:خوشی
شا د مان:خرسند/اخوی شیرویه
شارو:دیده نشده/دست نخورده
شاکو:شاهو/کوه پهناور
شا مار:قهر مان
شانا:نسیم
شا ناز:ناز دار/ اهنگی در گیسو سیقی زمان ساسانیان
شانی :با کرشمه منش رفتن
شاهروخ:اسم یکی‌از شاهزادگان کرد
شاهوار:نیرومند
شاهین:عقاب
شایان:شایسته /لایق
لایق:پسندیده
شکو فه:شکوفه
شلیر:لاله سرنگون/ دره ای در کردستان سردشت
شنو:اسم شهری
شوان:حافظه موقت یار و همدم/ چوپان
کودتا:انقلابی/قیام
شوران:تنو مند
شوره بی:بید مجنون
شه پو ل:موج دریا
شه راره:گرمای سوزان
شه رمین:با رودربایسی و حجب و حیا
شه ر وین:اسم کوهی در کردستان
شه کره:نوعی گیاه
شه جنس:بادی میباشد که از شمال می وزد
شه مامه:دستنبو
شه نگه:خوشگل
شه و با:باد ملایم شب
شه وین:پریشان/اشفته
شه و عطر:گل شب عطر
شه و که ت:بزرگوار
شه و مه:مهتاب
شه و خیر م:شبنم
شه هرام:مرد متین
شه هریار:شهریار
شه هریبان:شهر یاروهمدم
شه هلا:افسونگر
شه یدا:شیفته
شیاکو:اسم کوهی اغست در نزدیکی گیلان غرب
شیر دل:اسم یکی‌از سرداران کرد ایوبی
شیر کو:اسم کوهی
شیبا:باد خنک
شیر زاد:از خا ندان کرد
شیرین:معشوقه لیلی/مطبوع
شیلان:نسترن کوهی
شیما:نام قشنگ برای دختران
شینا:حاذق /توانا
شیوا:ابی رنگ//سبزه زار/رسا
شیواو:گرفته/نگران
شهین:اسم پرنده ای
شه سوار:اسم سرداری
رابین:مشاور/معتمد
رازیار:سر دار
رازان:عرایض/اسرار
رازاو:اراسته
رازاوه:اراسته
رازیان:اسم دهی در کردستان کشور ایران وعراق
رازین:رازان
راژانه:رازیانه
راسپر:توصیه کننده
راشین:تو شه
راگر:خط مش گیر
رامان:متفکر
راماو:متفکر
رامتین:اسم تولید کننده
راویار:شکار‌کننده
رامیار:سیاس/سیاست مدار
رامین:معشوقه ویس
راهی:نجات ازاد
راهین:اموزنده اموزگار
روبار:رودبار
رزگار:رهایی/نجات
رزمان:مبارز
روبه خال:رویکرد خال
روپاک:رو تمیز
روخسار:سیما/رو
روزان:روز ها/زمان
زمانه:زمان
روژ فصل بهار:روز بهاری
روژان:روز ها
روژین:روزان/زیبارو مانند روز
روسا:روسا از اسامی باستانی که در کتیبه بیستون امده میباشد
روسته م:قهرمان و پهلوان نام دار
رو شنه نگ:خوشگل رو
روکسانا:قشنگ رو
رو گه ش:خندان/بسیم
رو مه ت:فیس گو خیر
رو ناک:در خشان
رو نیاس:اسم گیاهی
روومه ت:چهره
روژ ینه:روژین
روژینا:مانند روز
روزیتا: اسم گلی سرخ رنگ معروف در فرانسه
روژیار:خور شید /افتاب
رهبه ر:فر مانروا
ره زین:نمکین/دهی در کردستان کشور ایران
ره گه ز:نژاد
ریباز:رهگذر
ریبان:ره بان
ریبوار:رهگدز
ریبه ر:باخچه
ریبین:راهنما/شیوه شناس
ریتا:شبروی
ریحانه:نوهی سبزی خوش عطر/ریحون
ریزان:رویه دان/دانشمند
ریز ین:ریزان
ریژان:باریدن تند باران
ریژاو:ابشار/اسم ییلاقی در قصر شیرین
ریژه ن:برکت
رینما:راهنما
ریسا:عرف / عادت
ریده ر:رخصت/مفت
رحیم:رحم گننده
رهءف:کریم ومهربان
رحمان:بخشنده
زارین:اسم کوهی در غرب جمهوری اسلامی ایران
زاموا:حیطه ای کشف گردیده و باستانی در سردشت۰ ربط .
زانا:فهمیده
زانیار:دانا
زونا:گیاهی با گل به رنگ مشکی
زردشت:رسول اقوام اهل ایران که در سواحل دریای ارومیه بومی بودند
زرو:گیاه برگ چغل
زریا:دریا
زریان:باد جنوب
زریبار:اسم دریاچه ای در مریوان
زریوان:دریا بان
زمناکو: کوهی در حوالی حلبچه
زورار:جریان تند اب/لبریز اب
زوران:نوعی کشتی باستانی کردی
زه به ر:سود
زه واره:اسم اخوی رستم دستان
قشنگ:زیبا
زیره ک:عالم/هوشیار/ اسم خواننده وسیع کرد
زین:معشوقه مه م
ژیوار:کنار /لبه
ژاله:اسم گلی
ژالان:گل ژاله
ژوان:میعاد گاه
ژاوه رو:اسم ناحیه ای در کردستان
ژیار:فرهنگ تمدن
ژیان:معاش کردن/اسم مجله دیگر پیره مرد
ژیلا:نام دختر
ژیلوان:اسم پسر کرد
ژین:حیات / معاش
ژیلا:نام دختران
ژیله موی:باقی‌مانده اتش در خاکستر
ژینا:معاش
ژیوار:نام کوه و ناحیه ای در اورامانات
ژینه ر:راژیان
ژیر:دان
خاکسار:فروتن
خه شایار:پاد شاه
خورشید:افتاب
خوسره و:اسم پادشاهی
خوشناو:سخا وتمند
خو گر:انیس
خونچه:غنچه
خه بات:اهل نبرد/سخت کوش
خه را مان:خرامان رفتن
خه رمانه:هاله ماه
خه زال:تند وتیز
خه زه ل:برگ خزان
خه یال:وهم/خاطر
خا تون:خانم
خسرو:اسم پادشاهی
دادا:خواهر
دارا:ثروتمند
داوه ر:داور / حاکم
داژ یاور:رزق و روزی
دایان:ماما
دریا:دریا/زیرک
دژار:قلعه
دلارا:معشوق/دلارا
دلارام:دلارام/اسوده
دلاوا:بخشنده
دیمن:دشت /صحرا
دیلان:نوعی رقص کری
دلبهر:دلبر
دل منزه:یکرنگ
دلخوش:دل خوش
دلدار:شیفته/شجاع / زنده دل
دلزار:دلزار
دلروبا:دلربا
دلشاد:ذوق زده
دلکه ش:دلکش
دلگیر:دوست داستنی
دلنیا:اطمینان
دلنه واز:دلنواز
دلوفان:کریم
دله ناز:دلناز
دلیر:شجاع
دورنا:اسم پرنده ای بسیار قشنگ
دمان:کشتزار
دلان:صاحب و مالک دل
آبادی ریاودورویی:بحر
آبادی لیا:دریا
دیاری:کادو
دیانا:معبدی که خرابه های ان هنوز در شهر کرد نشین کنگاور جان دار میباشد
دینا:نیکو
دیوا:تارا
جمشید:از اسامی باستان
برنا:قشنگ:خوشکل
چالاک:چابک
چا و گش:دیده پر‌نور
چاوکال:چشمی که مایل به ابی باشد
چاویار:ناظر/پاسبان
چر کو:بیشه انبوه/کوه جنگلی
چرو:جوانه درخت/شکوفه برگ
چریکه:صدای خوش/صدای رسا
چنار:درختی میباشد جنگلی
چه له:قشنگ
چنوور:اسم گلی
چه مه ن:سبزه زار
چیا:کو هستان
چیاکو:کوهی کوچک
تابان:تابنده
تافگه:ابشار
تارا:پارچه نازک راز عروس
تاسا:ارزو مند
تا لابه‌لا:شانس و بخت
تامان:دیواری از جو انه تنیده گردیده
تاویار:اتشبان
توانمند:قدرتمند/قدرتمند
تروسکه:جرقه
تریفه:شعله/تابش ماه
تریشه:تابش ماه
تلیا:اسوده
ته نها:صرفا/تک/خاص
کارکشته:توانمند/ کارکشته
توتیا:خیس بیت گردیده/دست اموز
توران:دام بان
توروس:اسم کوهی در کردستان ترکیه
بار:زاد مسافرت/بار مسافرت
ته رانه:اواز
ته رسا:معشو قه دارای اسم و رسم روضه خوان صنعا
ته توشه:دودمان
ته رو:درختی جنگلی
ته نا:اسوده
ته ما:آرزو/در انتظار
ته ناز:نازنین/با ناز و کرشمه
ته وا:آرزو
ته وار:شا ه گشوده
ته وال:پرنده
تیبا:اهو
تیرداد:از سرداران زمان ماد
تیراو:سیراب:شاداب
تیروژ:افتاب
تیناب:رویا
تینا:گل
تیما:جلگه دشت
تیشک:ذرات نوروروشنایی خورشید
با تقوا:پرهیزکار
پاکدل:پرهیزگار
پاکرو:خوش خوی
پا کناو:خوش اسم/گزینه احترام
پا کیزان:پاکیزه ها
لبریز توشه:لبریز میوه/ لبریز ثمر
لبریز دل:با جرئت
لبریز سا:جویا/سایل
لبریز شنگ:اشعه خورشید/پرتو
پرو سکه:جرقه
پژال:جوانه نازک
پژان:پخش کننده
پشتیار:پشتیبان
پوشین:رمز زمینی که مملو‌از گیاه کم آب باشد
پویا:دونده/رونده
پویان:پوییدن
پوین:مرغ کاکل دار
پویه:تاج راز هد هد
په پوک:بی ترانه
په پوله:پروانه
په ردیس:پردیس
په ردیکا:نامی در ماد باستان
په رژان:فراغت/مشغولیت
په رژین:مالامال چین/مرزی که با گل و گیاه صحیح نمایند
په ر وین:ثریا
په روا:بی باک/پروا
په جاری:اسم شهری
په روانه:پروانه
په رویز:اسم فرمان روا ساسانی
په ره نگ:روشنایی/گوشواره
په ری:فرشته
پریسا:مانند پری/پری مانند
پریشاد:پریشاد
په ریناز:خوشگل مانند پری
په شوک:اشفتگی/پریشان
په یمان:از ته دل زاری کردن یا این که خندیدن
پژمان
پیشرو:جلو دار
په یام:خبر /پیغام
پیروت:مرشد
پیشکه و:مترقی
پیشه وا:امام/رهبر
بابان:خویشان/یکی‌از فامیل دارای اسم و رسم
بابونه:گیاهی بهاری با بوی خوش
بابه ت:روا/سزاوار/متناسب
بابه ک:نژاد/تیره
با به ک:امین/پایدار
بابه کان:کنیه اردشیر
با تینوک:گل سرخ
با جیلان:باژ یلان/عشیر ه از کردها
باخان:با غها
بارام:ستاره مریخ/یکی‌از ز شاهان ماد
بارزان:ایل / حوزه ای از کردستان
بارمان:اسم پهلوانی تورانی
با ریسان:قوم و قبیله ای از کردهای کو هستان
بازان:به زرتشتی که مسلمان گردیده گفته میگردد
بازوه ر:لبریز نده ای میباشد
بازیار:بازپرس/گشوده دارای
بازیان:اسم محلی در کر دستان
باژ یلان:باجیلان/اسم قوم و قبیله ای از کردها
با ستینک:غنچه گل جدید شکفته
با سکار:کارکشته
با شوان:اسم کوهی در بانه
با شار:مقاومت
با لابه لا به رز:بلند قد
با له وان:تازه عی پرنده شکاری
بامشاد:یک کدام از نوادگان در توشه سا سانی
باوه ر:مرز میان دو مزرعه/جوی بار موی قتی
با وه ند:اصیل
با وین:یکی قبایل کرد
باهور:باد طاقت فرسا
برزو:دلیر
بر وا:یقین/تصدیق
بروسکه:جرقه
بریقه:اشتیاق
بر یوان:اسم یکی‌از قبایل کرد خراسان
بز وین:محرک
بژ وار:راز سبز
بژ ول:مژده/مژدگانی
بژ وین:رمز سبز/سبزه زار
بژیو:قوت / روزی
بنتا:تازه نهال
بنو شه:بنفشه
بوار:محل عبور در رود منزل
بوبان:اسم حوزه ای در کردستان
بوروا:یقین /تصدیق
بوژان:رویش کردن
رایحه ژانه:گل خوشرنگ که بوی خوشی ندارد
عطر نخوش:خو شبو
به هار:عروس
به بیونه:با بونه
به تاو:سرازیر / سریع
به تین:با اقتدار/نیرومند
به خته ور:خوشبخت
به ختیار:مالک شانس
به خشا:بخشنده
به خشین:بخشیدن
به رام:خوشبو
به رامه:خوشبو
بر وا:باور/ایمان/ اعتقادوباور
به رتاو:افتاب
به ردل:دوست داستنی/عزیز/ناشتایی
به ر زان:بلندیها/اسم بستگان ای در کردستان
به رزاو:ابشار/مد دریا
به رزو:شکوه و عظمت
به رزه ک:درجه/جای بلند
به رزین:منبر/اسم یکی رهبران
به رکو:تو شه و زاد/نقطه مقابل پاشکو
به روار:کوهستانی در ناحیه کردستان
به رهه م:میوه/ثمر
به ریز:ارجمند
به ژوار:نوعی درخت مشقت بار
به ستام:اسم دهی در کردستان
به ستو ره:جوی‌بار
به سوز:بشاش/شادمان
به فران:منزه /سپید مانند برف
به فراو:جویی که از ذوب شدن برف تشکیل‌شده
به فرین:لبریز برف/برف مانند
به فه ر:خجسته/برف
به لار:طناز
به لین:عهد /وعده
به نا:گیاهی خوردنی
به ناز:نازه نین/طناز
به ناو:دارای اسم و رسم/دارای شهرت
به خیر وش:گل بنفشه
به هار:فصل بهار
به هرام:ستاره مریخ/یکی شاهان ماد
به هرک:دریاچه
به هارات:گیاهی خوشبو
به همگی ن:از اسامی باستانی/فرشته ای در ایین زرتشت
به هه شت:بهشت
به هیز:قادر / لبریز اقتدار
به یان:سپیده دم
به یبوون:اسم گلی
به ینه ت:وفا/قسم
بی تا:بی همانند/مثال
بیتاوان:بیگناه
بیژه ن:اسم پهلوانی پر اسم و رسم/موزیک خوان
بیساران:اسم روستایی در کردستان
بیستون:کوهی دارای شهرت در کرمانشاه
بیسو:بی گمان
بیشو:بی اندا زه
بیکه س:صرفا/بی کس
بیهزاد:از نژاد خوب
ئابا:پدران/اجداد
ئابتین:اسم بابا فریدون
ئابرا:اخوی پهناور
ئابیستا:ئه ویستا/کتاب اسمانی زرتشت
ئاپولو:خدای هنر در کشور ایران باستان
ئاتبین:اسم بابا فریدون
ئاترو:اتشین
ئاتروپات:اسم سرداری در حین حمله اسکندر
ئاتروسا:مانند اتش
ئاتلیا:اسم یکی‌از شهرهای ماد باستان
ئاتور:اتش
ئاتوربان:اتشبان
ئاتوسا:اسم یک کدام از شاهزادگان کرد ماتیانی در سال ۷۱۶ گذشته از به دنیاآمدن
ئاتوی:اسم یکی سرداران ماد
ئاته ر:اتش
ئادان:زمین حاصلخیز
ئادو:خدای باد در جمهوری اسلامی ایران باستان
ئاده م:بشر خوب
ئارا:ارایش
ئاراد:اسم فرشته ای میباشد در کیش زرتشت
ئارارات:کوهی از سلسله جبال زاگرس
ئاراز:اشک دیده/یک کدام از سرداران کرد زعفرانلو/رودخانه ای دربین شوروی و کشور ایران
ئارازیاش:اسم شهری باستانی
ئاراس :ئاراز
ئاراسپاس:از بزرگان ماد و دربان محل عبادت پانته آ
ئاراسته:ارایش گردیده چیزی را به کسی متوجه کردن
ئاراسته:خوشگل
ئارام:ارام/ارامش
ئارامیش:ابریشم
ئاران:دشت پهناور/حوزه ای در اذربایجان شوروی/اسم حیطه ای باستانی
ئارباس:کورد/لقبی میباشد که یونانیان به کیقباد دادند
ئارباکو:از سرداران ماد
ئارخه یان:مطمئن اسوده
ئاردا:اسم فرشتهای در ایین زرتشت
ئاردو:از اسامی باستانی ایرانیان
ئاردهلان:اسم کهن ولایت کردستان
ئارده و:په پوله
ئارزو:ارزو
ئارش:پسر اروین از شاهزادگان کیانی/ارش کمانگیر مشهور/مضمون
ئارشام:ارشام از بزرگان ماد
ئارشو:اسم یکی سرداران ماد
ئارشین:پهلوان باستانی
ئارمان:انگیزه ارمان
ئارمین:اسم پسر کیقباد/ارام به دست آوردن
ئارمینا:ئارمین
ئارنا:اریایی نژاد
ئاروا:فرشته ای از ایین زرتشت
ئاروان:زاد مسافرت/بار/اذوقه
ئاروین:ازمون/تجربه از شاهزادگان کیان
ئاره به با:اسم کوهی پر اسم و رسم در بانه
ئاره ز و :ارزو
ئاریا:اقوام سپید پوست
ئاریارات:اسم فرمان روا باستانی
ئاریاس:اسم یکی‌از فر مانروایان ماد
ئاریام:اهل ایران اریا
ئاریان:اریایی ها/اسم روستایی
ئاریو برزین:سردار دلیر کرد که در قبال یورش اسکندر مدتها پایداری کرد
ئاریتما:اسم یک کدام از سرداران ماد
ئاریز:کوهی میباشد در حوالی سنندج/اسم گلی
ئارین:نژاد هند و ارو پایی
ئارینا:نژاد اریا
ئازا:بی باک
ئازاد:وارسته
ئازاده:اصیل /وارسته
ئازادان:اسم یکی‌از بزرگان عصر ساسانی
ئازر:اسم کهن کوهستان ساسون در ترکیه
ئازرم:حجب / رودربایسی
ئازور:کوهی در نزدیکی در یاچه وان ترکیه که اینک ساسون اسم داراست
ئازیتا:دختر سلطان ماد/مامان کورش
ئازین:زینت
ئاژال:سبزه/ گیاه
ئاژه نگ:اسم درختی
ئاژین:ریز/جاری ساختن
ئاسا:بی آلایش / عادی/مانند
ئاسالان:بهاران
ئاسایش:راحتی
ئاسک:اهو/اسکه
ئاسکول:غزال
ئاسکه:اهو
ئاسکی:اهو
ئاسو:عرش
